گلچین اخبار ایران و جهان

آخرین خبرها و مقالات

گلچین اخبار ایران و جهان

آخرین خبرها و مقالات

مقالات و مطالب ویژه عید سعید غدیر

میراث مکتوب غدیر کتاب و قلم سابقه هزار و چهار صد ساله با غدیر دارند.از روزى که پیامبر صلى الله علیه و آله در صحراى غدیر امیر المؤمنین علیه السلام را به عنوان جانشین خود به جهانیان معرفى کرد،کار حفظ و ثبت آن نیز آغاز شد و در هر زمانى حقایق آن به گونه‏اى انعکاس یافت.از قرن اول هجرى،همگام با روایت سینه به سینه غدیر،کتاب نیز نقش خود را در نقل آن براى نسلهاى بعد ایفا کرد و پرونده پر افتخار غدیر را باز نگه داشت،و از قرن دوم کتاب و کتابت به صورتى جدى در مورد آن به کار گرفته شد.

غدیر در قرآن آیه تبلیغ و حدیث غدیر: «یا ایهاالرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته والله یعصمک من الناس»(مائده 66) اى پیامبر، آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده بود برسان، و اگر این ابلاغ را انجام ندهى، رسالت خود را به طور کامل ابلاغ نکرده‏اى؛ و خداوند تو را از مردم بدخواه حفظ مى‏کند.

آیات غدیر کلمه «یوم‏» - یعنى روز - وقتى با «الف و لام‏» ذکر مى‏شود(الف و لام عهد)گاهى به معنى آن روز است و گاهى به معنى امروز، در هر دو مورد به کار برده مى‏شود.به معنى «آن روز» در جایى به کار مى‏رود که قبلا یک روزى را نام برده‏اند بعد مى‏گویند در آن روز.ولى اگر بگوییم فلان کس الیوم وارد شد یعنى همین امروز وارد شد. «الیوم یئس الذین کفروا من دینکم‏» (حالا ما نمى‏گوییم مقصود آن روز است‏یا امروز، شرحش را بعد مى‏دهیم.)در آن روز(یا امروز)کافران از دین شما مایوس شدند «فلا تخشوهم‏»

تفسیر آیه تبلیغ یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس ان الله لا یهدى القوم الکافرین(67) ترجمه آیه اى فرستاده ما آنچه را از ناحیه پروردگار بتو نازل شده برسان و اگر نکنى(نرسانى)اصلا پیغام‏پروردگار را نرساندى و خدا تو را از(شر)مردم نگه مى‏دارد زیرا خدا کافران را هدایت نمى‏فرماید(به‏مقاصدشان نمى‏رساند)(67).

حکومت حضرت على(ع) در اندیشه امام خمینى(ره) آن هم حکومت حضرت امیر است که همه‏تان مى‏دانید و آن وضع حکومتش و آن وضع سیاستش و آن وضع جنگهایش،نگفت که ما بنشینیم در خانه‏مان دعا بخوانیم و زیارت بکنیم و چکار داریم به این حرفها،به ما چه.(660)29/11/ 56 حضرت امیر یک مملکت را اداره مى‏کرد،سیاستمدار یک مملکت بود.(661)16/12/ 57 خاصیتى که در على بن ابیطالب(ع)بود که یک رجل سیاسى بود،از خطش معلوم است که مرد سیاست بوده و از کاغذى که به مالک اشتر نوشته و دستورهایى که داده، همه‏اش دستورهاى سیاسى است.(

گزیده‏اى از سخنان حضرت امام و مقام معظم رهبرى درباره غدیر الف: کلام امام من این عید سعید بزرگ اسلامى را و مذهبى را به همه ملتهاى مستضعف و به مسلمین جهان و به ملت بزرگوار تبریک عرض مى‏کنم. (1) غدیر منحصر به آن زمان نیست، غدیر در همه اعصار باید باشد. (2) مسأله غدیر، مسأله‏اى نیست که به نفسه براى حضرت امیر یک مسأله‏اى پیش بیاورد، حضرت امیر مسأله غدیر را ایجاد کرده است. (3)

خطبه غدیریه امیرمؤمنان(ع) در زمان حکومت غدیر از نگاه مولى الموحدین على(ع) سپس فرمود: خداوند در روز غدیر (1) آنچه در باره منتخبین خود اراده کرد بر پیامبرش فرو فرستاد، به او فرمان داد تا ولایت و وصایت را ابلاغ کند و مجال را از کافران و منافقان بگیرد نگران گزند دشمنان نباشد .روز غدیر قدر و منزلت بسیار دارد، در آن روز گشایشهاى الهى فرا رسیده و حجتش بر همه تمام شده است. امروز روز روشنگرى و اظهار عقیده از جایگاه بلند و روشن است، امروز روز تکامل دین و روز وفاى به عهد است. غدیر روز (2) [رسول الله(ص)] و مشهود [على بن‏ابى‏طالب(ع)] است، روز در هم ریختن پیمانهاى زیر پرده کفر و نفاق است، روز آشکار شدن حقایق اصیل اسلام است،

متن کامل خطبه پیامبر اکرم(ص) در غدیر خم خداوند به من چنین وحى کرده است:«بسم الله الرحمن الرحیم،یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربکـفی علی یعنى فی الخلافة لعلی بن ابى طالبـو إن لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس»،«اى پیامبر ابلاغ کن آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده درباره على،یعنى خلافت علی بن ابى طالبـو اگر انجام ندهى رسالت او را نرسانده‏اى،و خداوند تو را از مردم حفظ مى‏کند». اى مردم،من در رساندن آنچه خداوند بر من نازل کرده کوتاهى نکرده‏ام،و من سبب نزول این آیه را براى شما بیان مى‏کنم:

الغدیر و فقه التاریخ پس از اینهمه،آنچه در کار کتاب«الغدیر»مهم است فقه التاریخ است.مورخان ما کمتر به فقه تاریخ پرداخته‏اند و بیشتر کار آنان منحصر به جمع و تدوین بوده است نه نقد و تطبیق.لیکن در«الغدیر»،به مباحث تطبیقى بیشمارى مى‏رسیم که،براى روشن کردن تاریخ اسلام و نشاندادن مقدار اعتبار دیگر مآخذ و هم مقیاسهایى کلى براى شناخت این مسائل،سندى علمى و قاطع است .در واقع صاحب«الغدیر»،به علت مطالعات بیکران خویش در مآخذى که به چندین هزار مى‏رسد،به اعمال ضوابط تطبیقى دست زد.ضوابطى که براى متتبعى چون او اصالت دارد،و براى مراجعان به کتاب او نیز حجیت آنها،از روى مستندات فراوانى که به دست مى‏دهد،بزودى استنباط مى‏شود .

ویژگى‏هاى الغدیر بحث از علامه امینى(ره) و اثر پر مغز و جاودانه‏اش، کتاب «الغدیر» و نمایاندن عظمتهاى این اثر و پدید آورنده آن، آنچنانکه نه حقى از این اثر بى‏نظیر ضایع گردد و نه از آن مؤلف بى‏بدیل، الحق کارى است بس مشکل. امینى، متفکر و پژوهشگرى است عمیق، همه سو نگر و جامع الاطراف، که همه خوبیها و زیباییها و بایدهاى یک نویسنده برجسته و ممتاز را در خود فراهم آورده است. و اگر او را در دایره تحقیقات و پژوهشهاى دینى، جزء نوادر و نوابغ مسلم، به حساب آوردیم، سخنى به گزاف نگفته‏ایم. در چند دهه اخیر در اندیشه ارباب فرهنگ و ادب، در کشور ما و سایر بلاد اسلامى، دو واژه «امینى و الغدیر» با هم متلازم گشته‏اند،

علامه امینى غواص غدیر زمین و آسمان تبریز نورباران بود، بوى گل محمدى در فضاى شهر پیچیده بود، بوى بهار مى‏آمد، تبریز در شبى رؤیایى به سر مى‏برد و صداى حمد، تهلیل و تکبیر از همه‏جا بلند بود؛ هزار و سیصدو بیست سال از هجرت رسول اکرم(ص) مى‏گذشت، که «آقا میرزا احمد» صاحب پسر شد. سر به خاک سایید و طلوع آفتاب زندگى در خانه‏اش را سپاس نهاد. در کنار بستر کودک جاى گرفت، او را بغل کرد، بوسید و بویید. اشک شوق بسان مرواریدى بر گونه کودک غلتید. جاذبه و نور سیماى طفل پدر را جذب کرده بود، چشم از رخ فرزند برنمى‏داشت. به یاد آن که همه عمر مرادش بود، نام نوزاد را «عبدالحسین» نهاد تا در مسیر «امامت»، «شهادت» و «ایثار» گام نهد

فقه غدیر غدیر دریایى از معارف است. فقه، فرهنگ، کلام، اخلاق و تفسیر، همه را دارد؛ ولى دریغ که گوهرهایش تا کنون استخراج نشده است، هر چند دستان سخاوتمند امواج غدیر گاه دانه‏هاى گرانبهایى را به ساحل‏نشینانش ارزانى داشته است. در این نوشتار بر آنیم نگاهى به فقه غدیر افکنیم، پیش از ورود به بحث توجه به چند نکته ضرورى مى‏نماید: .1 مراد از فقه غدیر اعمال مستحب این روز است. روایات سى و شش عمل را در این روز مستحب شمرده‏اند که ما آنها را به ترتیب حروف الفبا ارائه مى‏کنیم.

عید غدیر بزرگترین عید اسلامى «اللهم فکما جعلته عیدک الاکبر و سمیته فى السماء یوم العهد المعهود و فى الارض یوم المیثاق المأخوذ و الجمع المسؤول (1) صل على محمد و آل محمد و اقرر به عیوننا.» (خدایا، چنانکه این روز را بزرگترین عید خود قرار دادى، [آن را] در آسمان روز پیمان و در زمین روز میثاق و جمع مورد بازپرسى نام نهادى، بر محمد و آل محمد(ص) درود فرست و چشمان ما را بدان روشن فرما).

نماز عید غدیر نماز عید غدیر عبادتى مستحب است که فقهاء ـ رضوان الله علیهم أجمعین ـ در کتابهاى فقهى از آن یاد کرده‏اند. در این مقاله نگاهى گذرا به مسأله استحباب نماز غدیر در روایات و گفتار فقهاى نامدار شیعه مى‏افکنیم. گفتار فقها فقهاى شیعه در کتابهاى فقهى غالبا به این مسأله پرداخته و در مورد اسحباب آن فتوا داده‏اند . شروع بودن آن در حدى است که فقیه جاودانه صاحب جواهر متوفاى 1266ه.ق مى‏گوید: فلا خلاف احده فى هذه الصلاة بین قدماء الاصحاب و متأخریهم.

عید غدیر برترین و پرشکوه‏ترین عید اسلامى الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى و رضیت لکم الاسلام دینا... (1) . از دیدگاه پیامبر و از نظر پیامبر اهمیت این روز پر شکوه تا آنجایى است که:«حافظ ابو سعید»در کتاب خویش،«شرف المصطفى»از«احمد بن حنبل»و از«ابو سعید خدرى»آورده است که:آن پیشواى بزرگ در روز عید غدیر مى‏فرمود:هان اى مردم،اینک به من تبریک بگویید،چرا که خداى پر مهر در این روز بزرگ،هم نعمت بزرگ رسالت را به من ارزانى داشت و هم مقام والاى امامت راستین را به خاندانم.

زمینه‏هاى تاریخى حادثه غدیر با حلول ماه ذى القعده سال دهم هجرى،رسول گرامى اسلام صلى الله علیه و آله و سلم تصمیم خود را جهت زیارت خانه خدا و اداى فریضه حج با مسلمانان در میان نهاد.این خبر به سرعت در شهر مدینه و اطراف آن منتشر گردید و علاوه بر آن به گوش مسلمانان دیگر که در نقاط مختلف عربستان زندگى مى‏کردند رسید،به طورى که در اندک زمان هزاران نفر براى برگزارى فریضه حج در کنار رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم حاضر شدند.

غدیر در دعاها و زیارات امام صادق و امام رضا علیهما السلام سفارش اکید فرموده‏اند (1) که تا حد امکان در روز غدیر کنار قبر امیر المؤمنین علیه السلام حاضر باشیم و این یادبود عظیم را در حرم صاحب غدیر بپا کنیم.حتى اگر نمى‏توانیم در حرم او حاضر شویم در هر جایى که باشیم کافى است به سوى مزار با صفایش اشاره کنیم و به او سلامى دهیم و قلب خود را در حرم او حاضر کنیم و با مولایمان سخن بگوییم،که او سلام ما را سلامى گرم مى‏دهد و دست بیعت ما را با دستان یداللهى خویش مى‏فشارد.

فرهنگ نامهاى غدیر 1 ـ بزرگترین عید خدا؛ (عیدالله الاکبر) (1) 2 ـ روز گشایش؛ (یوم وقوع الفرج) (2) 3 ـ روز خشنودى پروردگار؛ (یوم مرضاة الرحمن) (3) 4 ـ روز زبونى شیطان؛ (یوم مرغمة الشیطان) (4) 5 ـ روز مشعل فروزان دین؛ (یوم منار الدین) (5) 6 ـ روز بپا خاستن؛ (یوم القیام) (6) 7 ـ روز شادمانى؛ (یوم السرور) (7)

غدیر از نگاه چهارده خورشید اساس مذهب تشیع بر دو حدیث پایه گذارى شده است: یکى حدیث ثقلین (1) ، که پیامبراکرم(ص) در کمتر از نود روز در چهار مکان آن را به مردم گوشزد کرد؛ دیگرى حدیث غدیر. مى‏توان گفت حدیث دوم مکمل حدیث اول است. سفارش بیش از حد پیامبر(ص) در باره قرآن و عترت و نیز اصرار آن حضرت بر امامت و جانشینى امیرمومنان(ع) نشان دهنده این حقیقت است که حضرت نگران آشوبى بود که امت اسلامى بعد از وى با آن رو به رو مى‏شود.

خلاصه‏اى از واقعه غدیر هنگام ظهر،پس از اداى نماز جماعت،پیامبر صلى الله علیه و آله بر فراز منبر ایستادند و امیر المؤمنین علیه السلام را فرا خواندند تا بر فراز منبر در سمت راست حضرت بایستند .قبل از شروع خطابه،امیر المؤمنین علیه السلام بر فراز منبر یک پله پائین‏تر در طرف راست آنحضرت ایستاده بودند. سخنرانى پیامبر صلى الله علیه و آله پیامبر صلى الله علیه و آله نگاهى به سمت راست و چپ جمعیت نمودند و منتظر شدند تا همه مردم در مقابل منبر اجتماع کنند.سپس سخنرانى تاریخى و آخرین خطابه رسمى خود را براى جهانیان آغاز کردند.با در نظر گرفتن این شکل خاص از منبر و سخنرانى که دو نفر بر فراز منبر در حال قیام دیده مى‏شوند به استقبال سخنان حضرت مى‏رویم که آنرا مى‏توان در یازده بخش ترسیم نمود:

عید غدیر از دیدگاه‏ علامه جعفر مرتضى العاملى عید غدیر، یک عید اصیل اسلامى است. چرا که روز هجدهم ذى الحجه را مسلمانان در سه قرن اول، به این عنوان جشن مى‏گرفته‏اند. گفتار مقریزى که مى‏گوید: « اولین بارى که این عید در اسلام معروف شد، در زمان فرمانروایى معزالدوله على بن ‏بویه، در عراق بود، وى آن را به سال سیصد و پنجاه و دو هجرى، به وجود آورد و از آن پس، شیعیان این روز را عید قرار دادند، (2) غیر صحیح و قابل قبول نیست.

عید غدیردر سیره اهل بیت علیهم السلام سابقه «غدیر» و «عید گرفتن» این روز مقدس، به زمان پیامبراکرم(ص) مى‏رسد. در دوران ائمه دیگر نیز این سنت دینى ادامه داشته و امینان وحى الهى، همچون امام صادق(ع) و امام رضا(ع) آن را آشکار ساخته و یادش را گرامى و زنده نگه مى‏داشتند. پیش از آنان نیز، امیرالمومنین(ع) احیاگر این عید بود.

سلام بر وارث غدیر بوی خوش بهشت از کنار آن آبگیر، یعنی غدیر عرشیان و بهشتیان، جان ها را می نوازد این چه بوی خوشی است که حتی پس از عبور صدها سال هنوز فضای جان مشتاقان را می نوازد. غدیر تکرار اولین است در کلام آخرین، همان کلام نورانی که در اولین پیام، علی را به برادری و وصایت خواند و در غدیر، اعلام ولایت و امامت او را فرمود.

وصف جان در سخن جانان حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله فرمود: - اگر تمام باغ ها قلم گردد، همه دریاها مرکب، همه جن ها حسابگر و انسان ها نویسنده شوند تا همه فضایل و مناقب علی را بشمارند نمی توانند . (1)

روز شمار عید غدیر 23 روز تا عید غدیر خم 25 ذیقعده سال دهم هجری قمری . روز 25 ذیقعده سال دهم هجری قمری، سال 632 میلادی، مصادف با 4 / اسفند سال دهم هجری شمسی. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله برای سفر حج، اعلان رسمی نمودند. و اعلام شده که این سفر، آخرین حج رسول گرامی اسلام می باشد و به دستور آن حضرت، منادیانی به اطراف مدینه رفته اند تا همگان بدانند و پیامبر رحمت را همراهی کنند.

او همچنان ناشناخته است از آن زمان که کودکی نو پا بودم، به یاد دارم هر گاه که می خواستم برخیزم ، به من آموخته بودند «یا علی» بگویم ، هر گاه می خواستم باری را بلند نمایم «یا علی» می گفتم، ام ا«یا علی» چه بود ؟ و «علی» که بود ؟ نمی‌دانستم. امروز هم که بزرگ شده و مطالعاتی در سیره و سرگذشت آن حضرت داشته‌ام ، باز هم باید اقرار کنم که چیزی نمی‌دانم و درک جلوه های شخصیت ابر مردی که ماوراء شخص وی، حتی برای اصحابش ناشناخته بود و هست؛ برای فردی چون من، ناممکن است مگر نمی از یمی.

عید غدیر؛ عید الله اکبر عید غدیر، عید الله اکبر و عید آل محمد و ارزشمندترین و والاترین عید اسلامى‏است. هیچ روزى در طول سال، فرخنده ‏تر و مبارک‏ تر از این روز مقدس نزد شیعیان اهل‏ بیت نیست. امام صادق سلام الله ‏علیه مى‏فرماید: «ان یوم غدیر خم بین الفطر و الاضحى و الجمعه کالقمر بین الکواکب...»؛ روزعید غدیر خم در میان سه عید فطر و قربان و جمعه، مانند درخشندگى ماه در میان ‏ستارگان است. چه تعبیر ظریفى امام دارد که عید غدیر را تشبیه به ماه کرده است و دیگر اعیاد را به ستاره؛ زیرا در این روز بزرگ بود که خداوند اعلام کرد: امروز دین را بر شما تکمیل کردم و نعمتم را بر شما به اتمام رساندم «الیوم اکملت‏ لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى و رضیت لکم الاسلام دینا»؛ نعمت ‏بزرگ اسلام که از هر نعمتى ارزنده ‏تر و گرانبهاتر است، کامل نمى‏شود و محقق نمى‏گردد جز با ولایت على‏علیه السلام « و ما نودى بشى‏ء مثل ما نودى بالولایه‏».

آینه عدلبه قول استاد زرین کوب فقید در کتاب ارزنده «تاریخ در ترازو» تاریخ به انسان کمک می‌کند در قیاس با دیگران خود را بشناسد و رسالت خویش را ارزیابی کند و در ارتباط با دیگران به مسئولیت خود عمل کند. در هر ورق کتاب تاریخ بشر، حکایت هاست. در یک روی هر برگش، نمود رفتارهای نیک و زندگی سراسر خدمت به بندگان خداست و عاملانش به نیک نامی زیستند و به نیک نامی مردند و در مرگشان چشم‌ها گریست و نام نیکشان نه به سرای زرنگار که بر دلها مانده است و خواهد ماند و خاک مرقدشان سرمه بصیرت مشتاقان است چه سنگ قبری باشد و چه نباشد که حاکمان بلامنازع روح و دل اند نه چهره تحمیلی زر و زور و تزویر و فرمان‌ها و مرگشان هم حکایت دیگری است:

هجدهمین نمایشگاه مطبوعات رویدادی متفاوت اما...» قبلا اشاره کنم که بهمن سال قبل، معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در مصاحبه‌ای با خبرنگاران بر ارتقای کیفی جشنواره و نمایشگاه مطبوعات تاکید و از این که این رویداد بیش از 18 سال به یک سبک ارائه می‌شود اظهار تاسف کرده بود و وعده داده بود که در این امر بازنگری کند و این بازنگری در راستای کمک به ارتقای کیفی فضای مطبوعات باشد.

مگر می‌شود دروغ نگفت؟!» با مقایس پاسخ دانشجویان داخل و خارج؛ معلوم میشود که دروغ معلول شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است، بعبارت ساده تر، دروغ یک امر علت و معلولی است یعنی اگر عواملی که باعث دروغ گفتن میشوند از بین بروند به تبع آنها دروغگوئی نیز فراموش خواهد شد. دروغگوئی در اسلام و سایر ادیان؛ گناه کبیره محسوب میشود و در بین کلی فرهنگ‌ها مذموم میباشد.